บทความ

หม่อมงามจิตต์ บุรฉัตร เป็นนักสังคมสงเคราะห์ผู้บุกเบิกการส่งเสริมสถานภาพสตรีไทย และมีบทบาทสำคัญระดับนานาชาติ โดยเป็นประธานสภาสตรีระหว่างประเทศคนแรกจากเอเชีย โดยตลอดชีวิตได้ก่อตั้งและมีบทบาทในมูลนิธิ สมาคม และองค์การสาธารณประโยชน์มากมาย

วิเคราะห์วิทยานิพนธ์ปริญญาเอกของนายปรีดี พนมยงค์ ที่ศึกษากฎหมายหุ้นส่วนบริษัทในฝรั่งเศสโดยอิงหลักกฎหมายโรมัน พร้อมชี้ให้เห็นถึงนักกฎหมายโรมันสำคัญที่ถูกอ้างอิงอย่าง อัลเปียน โมเดสติน และปอล

บทความวิเคราะห์บทเรียนจาก “สถานะสงครามโดยไม่ประกาศ” ระหว่างไทยกับเวียดนามเหนือในยุคสงครามเย็น โดยใช้ข้อเขียนของปรีดี พนมยงค์ เป็นแกนกลางสะท้อนหลักการเอกราช สันติวิธี และไม่ตกเป็นเครื่องมือของมหาอำนาจ ผ่านแนวคิด “สันติภาพเชิงรุก”

บันทึกความทรงจำกับเบื้องหลังของผู้เขียนในฐานะสมาชิกขบวนการเสรีไทยที่ได้เข้าเจรจากับสหรัฐอเมริกา ณ กรุงวอชิงตัน และเบื้องหลังการประชุมของสมาชิกขบวนการเสรีไทยกับผู้เกี่ยวข้องต่อสถานะของประเทศไทยหลังสงคราม

“โหมโรง เดอะ มิวสิคัล 2568” คือการแสดงละครเวทีที่นำชีวประวัติหลวงประดิษฐไพเราะมาถ่ายทอดผ่านดนตรีไทย และสะท้อนการต่อสู้อัตลักษณ์ท่ามกลางนโยบายรัฐนิยม โดยงานนี้เป็นทั้งศิลปะการแสดงและการเคลื่อนไหวเชิงวัฒนธรรม ที่ยืนยันคุณค่าดนตรีไทยในบริบทการเปลี่ยนผ่านทางประวัติศาสตร์และการเมืองไทย

บทความนี้วิเคราะห์การเปลี่ยนชื่อประเทศจาก “สยาม” เป็น “ประเทศไทย” ว่าเป็นจุดปะทะระหว่างแนวคิดชาตินิยมแบบเปิดกว้างกับลัทธิคลั่งชาติซึ่งเน้นความบริสุทธิ์ทางเชื้อชาติ โดยชูแนวคิดของปรีดี พนมยงค์ ที่เสนอให้ “สยาม” เป็นสัญลักษณ์ของความหลากหลายและสันติภาพ

บทความนี้กล่าวถึงความพยายามของไทยภายใต้การนำของปรีดี พนมยงค์ในการติดต่อกับอังกฤษผ่านคณะผู้แทนต่าง ๆ เช่น คณะของถวิล อุดล และดิเรก ชัยนาม เพื่อแสดงเจตนารมณ์ต่อต้านญี่ปุ่น แม้อังกฤษยังคงถือไทยเป็นศัตรู แต่การเจรจาเหล่านี้เป็นหมุดหมายสำคัญ

บทความวิเคราะห์การคล้องช้างในภาพยนตร์ พระเจ้าช้างเผือก ว่าเป็นบันทึกประวัติศาสตร์ครั้งสุดท้ายของการคล้องช้างจริงในสยาม ร้อยเรียงประวัติศาสตร์จากสมัยอยุธยา รัตนโกสินทร์ จนถึงยุครัฐบาลคณะราษฎร พร้อมชี้ให้เห็นความเปลี่ยนแปลงของความทรงจำและการเมืองเรื่องอดีต

ชีวิตและบทบาทของ ลิ่มซุ่นหงวน ลูกความของนายปรีดี พนมยงค์ในคดีพลาติศัย คดีที่นายปรีดี ในฐานะทนายความว่าความแก้ต่างให้จนได้รับชัยชนะ ด้วยวิธีการยกตัวอย่างกฎหมาย และคดีตัวอย่างสมัยสมเด็จพระเอกาทศรถ

ปรีดี พนมยงค์มีบทบาทสำคัญในการผลักดันการเปลี่ยนผ่านอำนาจทางการเมืองหลังจอมพล ป. พิบูลสงครามลาออก และสนับสนุนการจัดตั้งรัฐบาลใหม่ภายใต้ระบอบรัฐธรรมนูญ และยังเป็นแกนนำหลักในการประสานงานขบวนการต่อต้านญี่ปุ่น