เกร็ดประวัติศาสตร์

บทความนี้ศึกษาบทบาทของสตรี ุ6 ท่านในขบวนการเสรีไทย ซึ่งมีส่วนสำคัญที่ได้ช่วยเหลือการเคลื่อนไหวภายในขบวนการฯ ในช่วงสงครามมหาเอเชียบูรพาเพื่อรักษาเอกราชของชาติไทยจากการครอบงำของญี่ปุ่นและนำไปสู๋สันติภาพในที่สุด

แตงอ่อน จินดาวงศ์ เขียนถึงประวัติชีวิต และการต่อสู้ของครูครอง จันดาวงศ์ สามี และครอบครัว สะท้อนความอยุติธรรมโดยรัฐในยุคสงครามเย็นที่ปราบปรามขั้วความคิดที่เห็นต่างทางการเมืองว่าเป็นกบฏแบ่งแยกดินแดนและคอมมิวนิสต์

อาชญาสิทธิ์ ศรีสุวรรณ เสนอเรื่องท่านผู้หญิงพูนศุข พนมยงค์ ถูกงูกัดที่บ้านคลองหลอด ทำเนียบท่าช้าง ในช่วงสงครามโลก ครั้งที่ 2 โดยการถูกงูกัดครั้งนั้นสะท้อนให้เห็นวิทยาศาสตร์ทางการแพทย์ของสถานเสาวภาไทยในการรักษาพิษงู

บุญชู โรจนเสถียร เขียนถึงมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ในวาระครบรอบการก่อตั้ง 50 ปี โดยลำดับเวลาและเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์นับตั้งแต่ก่อตั้งทั้งจิตวิญญาณธรรมศาสตร์จนมาถึงการเคลื่อนไหวทางการเมืองในทุกยุคสมัย

ในวาระรำลึกชาตกาลของชนิด สายประดิษฐ์ ผู้ก่อตั้งสำนักพิมพ์สุภาพบุรุษ ร่วมกับกุหลาบ สายประดิษฐ์ และผลงานการแปลในนามปากกา “จูเลียต” ที่ทำงานภายใต้อุดมการณ์เพื่อสังคม

พูนศุข พนมยงค์ เขียนบันทึกความทรงจำถึงบ้านที่ตนเองอยู่อาศัยตั้งแต่วัยเยาว์จนถึงช่วงที่สร้างครอบครัวกับนายปรีดี พนมยงค์ ตั้งแต่บ้านป้อมเพชร ถนนสีลมจนถึงบ้านพูนศุขผ่านบริบทการเมืองไทยในแต่ละยุค

ท่านผู้หญิงพูนศุข พนมยงค์ เขียนถึงบ้านป้อมเพชร ถนนสีลมที่เป็นทั้งบ้านเกิดและเรือนหอระหว่างท่านกับนายปรีดี พนมยงค์ โดยได้เชื่อมโยงกับประวัติชีวิตและบริบททางประวัติศาสตร์ไทยของครอบครัวปรีดี-พูนศุข พนมยงค์

พลวัตและโครงการเกี่ยวกับสันติภาพตั้งแต่ตั้งแต่การประกาศวันสันติภาพปี 2488 จนถึงกิจกรรมสันติภาพปี 2529 ที่สะท้อนถึงกระแส ความเข้าใจ และโครงการสันติภาพในไทย

เกร็ดประวัติศาสตร์ จากหลักฐานทางเอกสาร ในช่วงเวลาภายหลังเหตุการณ์ทางการเมืองทำให้นายปรีดี พนมยงค์ มีความคิดที่อยากจะลี้ภัยไปประเทศสวีเดน และ เหตุการณ์การจัดฉายภาพยนตร์พระเจ้าช้างเผือก เมื่อครั้งนายปรีดี พนมยงค์และคณะเดินทางไปเจริญสันถวไมตรี กับหลายประเทศหลังสงครามโลกครั้งที่ 2

การฟ้องร้องคดีความครั้งแรกของนายปรีดี พนมยงค์ ช่วงที่ลี้ภัยทางการเมืองในจีนคือ คดีความเกี่ยวกับงานเขียนสารคดีเรื่องเก้าปีในปักกิ่งของ น. ประภาสถิตในหนังสือพิมพ์สยามรัฐสัปดาห์วิจารณ์ของ ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช