เกร็ดประวัติศาสตร์

ป๋วย อึ๊งภากรณ์ เขียนถึงเหตุการณ์ 6 ตุลา 2519 ด้วยการสรุปบริบททางการเมือง และเหตุการณ์อย่างละเอียดโดยขณะที่เกิดเหตุการณ์นั้นป๋วยดำรงตำแหน่งอธิการบดีมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ และลาออกในวันที่ 6 ตุลาคม 2519

เกร็ดประวัติศาสตร์เรื่องอบ วสุรัตน์ กับเครื่องพิมพ์ดีดของปรีดี พนมยงค์ โดยยังเสนอชีวิตและงานของนายอบที่มีธุรกิจหนึ่งคือ ผู้แทนจำหน่ายเครื่องพิมพ์ดีดเรมิงตัน ซึ่งเป็นเครื่องพิมพ์ดีดที่นายปรีดีใช้ทำงานเป็นประจำ ณ บ้านอองโตนี

นายปรีดี พนมยงค์เขียนจดหมายถึงนายประเสริฐ ปัทมสุคนธ์ อดีตเลขาธิการรัฐสภา เพื่อแสดงทัศนะและเสนอแนะต่อหนังสือรัฐสภาไทยในรอบสี่สิบสองปี

นายปรีดี พนมยงค์ ให้สัมภาษณ์ผู้แทนสหภาพเพื่อสิทธิเสรีภาพของประชาชน เมื่อวันที่ 24 มิถุนายน 2523 เรื่องความคิดต่อการเมือง เศรษฐกิจ และสังคม โดยเฉพาะการอภิวัฒน์ 2475 รัฐธรรมนูญ และการรัฐประหารหลัง 2490

จดหมายของนายปรีดี พนมยงค์ถึงลูกๆ ได้กล่าวถึงความรู้ทางวิชาประชากรศาสตร์ของการอพยพจากพื้นที่ชนบทเข้าสู่เมือง เพื่อการประกอบอาชีพต่างๆ ไปจนถึงมูลค่าทางเศรษฐกิจที่ได้รับจากประชากรเหล่านั้นบนพื้นที่เมือง

นายปรีดี พนมยงค์ เน้นการอธิบายและชี้แจ้งเกี่ยวกับรายงานการประชุมกรรมานุการ เมื่อวันที่ 12 มีนาคม 2476 และกรณีเค้าโครงการเศรษฐกิจหรือสมุดปกเหลือง รวมถึงเรื่องสภาเศรษฐกิจแห่งชาติที่แตกต่างจากหนังสือชีวิต 5 แผ่นดินของข้าพเจ้าฯ

สาส์นของนายปรีดี พนมยงค์ ถึงนายสุกิจ นิมมานเหมินท์ รองนายกรัฐมนตรี ลงวันที่ 15 ธันวาคม 2516 อภิปรายเรื่องการเลือกตั้ง พ.ศ. 2489-2500 โดยเน้นการวิเคราะห์ไปที่การเลือกตั้ง 15 ธันวาคม 2500 โดยใช้สถิติจากหนังสือรายงานการเลือกตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรของกระทรวงมหาดไทยเล่ม 2 ประกอบการวิเคราะห์ดังกล่าว

หลังจากการอภิวัฒน์สยาม ในระหว่างทางนี้ความเป็นประชาธิปไตยในแผ่นดินยังไม่คงมากนัก แต่กลับก่อให้เกิดนายกรัฐมนตรีที่มาจากการเลือกของประชาชนและผู้แทนที่มาจากพื้นที่นอกเมืองหลวงได้มีพื้นที่ทางการเมืองในรัฐสภา

คณะกรรมาธิการส่งรายงานการสอบสวนกรณีหลวงประดิษฐ์มนูธรรมเป็นคอมมิวนิสต์หรือไม่ ไปยังผู้ที่เกี่ยวข้อง

การประชุมกรรมาธิการสอบสวนว่าหลวงประดิษฐมนูธรรม เปนคอมมิวนิสต์หรือไม่ รายงานการประชุมครั้งที่ 2 นี้ทางคณะกรรมาธิการฯ ได้ทำการสอบสวนความคิดของหลวงประดิษฐมนูธรรมในด้านต่าง ๆ อาทิ การเมือง การคลัง และการโภคกิจ