สถาบันปรีดี พนมยงค์ และสถาบันเพื่อการยุติธรรมแห่งประเทศไทย (TIJ) ได้ร่วมประชุมหารือกันเพื่อนำไปสู่ความร่วมมืออย่างเป็นทางการในด้านงานวิจัยและการจัดงานเสวนาทางวิชาการต่อไปในอนาคต

นอกจากวิธีการตรวจสอบพยานหลักฐานแวดล้อมที่มีข้อบกพร่องหลายประการและมีความน่าเชื่อถือน้อยแล้ว บันทึกคำให้การประกอบสำนวนคดีของโจทก์ พยาน และจำเลย ก็มีความเป็นไปได้และความสมเหตุสมผลไม่เพียงพอเอาผิดต่อจำเลยเช่นเดียวกัน

วิธีการสอบพยานหลักฐานแวดล้อมกรณีสวรรคต ร.8 มีข้อบกพร่องหลายประการและมีความน่าเชื่อถือน้อย แต่กลับสร้างบาดแผลให้กับประวัติศาสตร์ทางความรู้สึกและสร้างความสูญเสียต่อผู้บริสุทธิ์ บทความนี้จะช่วยแกะรอยและชี้แจงข้อบกพร่องดังกล่าว

หลังจากการขึ้นครองราชย์ของรัชกาลที่ 9 รัฐบาลนำโดยนายปรีดี พนมยงค์ได้แถลงนโยบายในการบริหารราชการแผ่นดินต่อรัฐสภา ซึ่งมีใจความสำคัญคือการพัฒนาประเทศอย่างครอบคลุม 12 ด้าน

กุหลาบ สายประดิษฐ์ วิพากษ์การใช้อำนาจที่ไม่ชอบธรรมของรัฐบาลสมัยจอมพล ป. พิบูลสงคราม พ.ศ. 2487 โดยเฉพาะการแต่งตั้งคนใให้ดำรงตำแหน่งสูงในระบบราชการด้วยอำาจที่ไม่เป็นธรรม

เหตุการณ์สวรรคตของรัชกาลที่ 8 ด้วยพระแสงปืนได้ก่อให้เกิดความสับสนในทางการเมืองอย่างมากท่ามกลางที่ประชุมรัฐสภาในรัฐบาลของนายปรีดี พนมยงค์ ที่เต็มไปด้วยความคลุมเครือในการสืบพยานของคดีดังกล่าวและการสืบราชสันตติวงศ์

บันทึกฉบับ 6 มีนาคม 2526 ของนายปรีดี พนมยงค์ฯ แสดงสัจจะทางประวัติศาสตร์ก่อนการอภิวัฒน์ 2475 จากหลักฐานเอกสาร (authentic documents) เพื่อโต้แย้งมายาคติ 2475 ใน 2 เรื่องได้แก่ รัชกาลที่ 7 จะพระราชทานธรรมนูญฯ และกฎหมายเทศบาลเทียบเท่ารัฐธรรมนูญ

ชีวิต 5 แผ่นดินของข้าพเจ้าโดยประยูร ภมรมนตรี เป็นหนังสือที่ได้รับรางวัลดีเด่นจากรัฐบาลไทยแต่นายปรีดี พนมยงค์ อ่านแล้วพบว่ามีความคลาดเคลื่อนหลายประการจึงฟ้องร้องคดีความเพื่อยืนยันสัจจะทางประวัติศาสตร์และบันทึกประกอบคำฟ้องฉบับนี้ชี้ให้เห็นว่ารายละเอียดทางประวัติศาสตร์ไม่ว่าจะจุดใหญ่และจุดเล็กล้วนมีความสำคัญ

อุดมการณ์และการจัดตั้งของคณะราษฎร ตอนที่ 2 เสนอให้เห็นการจัดตั้งคณะราษฎรผ่านหลักการของผู้ก่อการคนสำคัญ อาทิ นายปรีดี พนมยงค์ และสรุปได้ว่าการอภิวัฒน์ 2475 นํามาซึ่งการสิ้นสุดของอุดมการณ์แห่งรัฐ (state ideology) ราษฎรกลายมาเป็นมูลฐานแห่งอํานาจและความชอบธรรมแทนสถาบันพระมหากษัตริย์โดยมีรัฐธรรมนูญเป็นตัวสัญลักษณ์

อุดมการณ์และการจัดตั้งของคณะราษฎร ตอนที่ 1 เสนอให้เห็นการสร้างอุดมการณ์ของคณะราษฎรผ่านนโยบาย และสัญลักษณ์โดยเฉพาะการดำเนินตามหลัก 6 ประการซึ่งคณะราษฎรเร่งสร้างระบอบใหม่ด้วยการใช้เครื่องมือเหล่านี้เป็นหลัก