พระเจ้าหงสาทรงกรีฑาทัพมาถึงเมือง “กานบุรี” หัวเมืองหน้าด่านก่อนจะถึงกรุงอโยธยา และมีรับสั่งให้นำเหล่าพหลพลโยธาหาญบดขยี้เมืองกานบุรีให้ราบเป็นหน้ากลอง หากเจ้าเมืองและไพร่พลแห่งกานบุรีก็ได้เข้าต่อยุทธ์ด้วยกองทัพหงสาอย่างแข็งขัน และดูจะสามารถป้องกันเมืองได้ดีกว่าที่กองทัพหงสาคาดไว้

สวัสดิ์ ตราชู ได้ร้อยเรียงชีวิตที่พลิกผันจาก “พ่อค้าพริก“ มาเป็น ”เสรีไทย“ ร่วมกับเตียง ศิริขันธ์ หรือ ”ขุนพลภูพาน“ แม้ว่าจะต้องละทิ้งอาชีพการงานและต้องฝ่าฟันอุปสรรคนานัปการก็ตาม

บทความนี้ได้นำคำพิพากษาคดี “ย่างสด” นายเตียง ศิริขันธ์ กับพวก ซึ่งได้ประกาศในปี พ.ศ. 2502 มาตีแผ่และนำเสนอแก่ผู้อ่านทุกท่าน เพื่อเปิดเผยข้อเท็จจริง เหตุการณ์ และบริบททางการเมืองในยุคนั้นอย่างละเอียด และชวนคิดต่อไปว่า “ใคร” คือผู้อยู่เบื้องหลังเหตุการณ์สังหารโหดในครั้งนี้

“ศรีบูรพา” จะนำพาทุกท่านไปพบกับ “โทษ” ที่จะเกิดขึ้นต่อรัฐบาลเมื่อมีการจำกัดสิทธิและเสรีภาพของ “สื่อ” โดยยกเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์ที่เกิดขึ้นในขณะนั้นมาประกอบ และได้ชี้ให้เห็นถึง “คุณ” ต่อรัฐบาลเมื่อมีการคืนสิทธิและเสรีภาพให้กับสื่อ

เมื่อพระเจ้าจักราแห่งกรุงอโยธยาปฏิเสธข้อเสนอของพระเจ้าหงสา พระเจ้าหงสามีความยินดีปรีดาที่ได้รับความชอบธรรมในการประกาศสงครามกับกรุงอโยธยา และทรงมีรับสั่งให้อัครมหาเสนาบดีจัดเตรียมไพร่พลให้พร้อมสรรพเพื่อบดขยี้กรุงอโยธยาให้ราบเป็นหน้ากลองโดยพลัน

บทสัมภาษณ์ของ พันตรี วิลาศ โอสถานนท์ ว่าด้วยที่มาและบทบาทของ พ.ต.วิลาศ ที่ได้เข้ามามีส่วนสำคัญในการก่อตั้ง “กรมโฆษณาการ” ภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 ก่อนจะยกระดับเป็น “กรมโฆษณาการ” และได้เปลี่ยนชื่อเป็น “กรมประชาสัมพันธ์” มาจวบจนถึงปัจจุบัน

วิสุทธิ์ บุษยกุล อดีตสมาชิกขบวนการเสรีไทยได้ร้อยเรียงเรื่องราวชีวิตและผลงานของเตียง ศิริขันธ์ "ขุนพลภูพาน" โดยได้สอดแทรกเกร็ดประวัติศาสตร์ว่าด้วยชีวิตส่วนตัวของเตียง ขบวนการเสรีไทยสกลนคร ชีวิตทางการเมือง ตราบจนวาระสุดท้ายที่ต้องพลีชีพให้กับความอยุติธรรม

พบกับความงดงามของ “วรรณกรรม” ที่ถูกต่อยอดไปสู่ “ภาพยนตร์” ที่เฉิดฉายบนเวทีโลก โดยยกตัวอย่างผลงานสองเรื่องคือ “Kokuho” และ “A Pale View of Hills” ซึ่งต่างสะท้อนวัฒนธรรม ความทรงจำ และบาดแผลทางสังคมของญี่ปุ่นหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 ในมุมมองที่ละเอียดอ่อน

ย้อนรอยไปสำรวจการก่อตั้งขบวนการเสรีไทยในจังหวัดสกลนคร และการรวบรวมสมาชิก ซึ่งทุกท่านจะได้เห็นถึงบทบาทของเตียง ศิริขันธ์ และความร่วมแรงร่วมใจของผู้นำท้องถิ่น ครู และประชาชนการจัดตั้งขบวนการเสรีไทยในจังหวัดสกลนคร

ย้อนเวลากลับไปเข้าร่วมการประชุมสภาว่าด้วยกรณี “ผ้าบาง” สำหรับชาวนาจากประเทศอังกฤษ ที่นำเข้ามาเพื่อแก้ไขปัญหาการขาดแคลนเสื้อผ้าและเครื่องนุ่งห่มของประชาชน ภายใต้บริบททางเศรษฐกิจของประเทศที่ซบเซาลงในช่วงหลังสงครามโลกครั้งที่สอง