'สุภา ศิริมานนท์' เล่าถึง เหตุปัจจัยที่ทำให้เกิดความเลื่อมใส 'กุหลาบ สายประดิษฐ์' ตั้งแต่ที่ตนเองอายุเพิ่งจะ 10 กว่าขวบ จนเมื่อผ่านกาลเวลาและได้มีโอกาสก้าวเข้ามาสู่วงการนักหนังสือพิมพ์ สุภาในฐานะของลูกศิษย์ ยกย่องกุหลาบด้วยความเคารพและเชิดชู ในฐานะของ "ครู" ผู้สอนสั่งความเป็นนักหนังสือพิมพ์

ผลงานที่มีคุณค่าอย่างยิ่งของกุหลาบ สายประดิษฐ์ ที่อธิบายถึงหลักธรรมในพุทธศาสนาอย่างลึกซึ้ง ความรู้และสาระของหลักธรรมในพุทธศาสนานั้นมีมาก แต่ในหนังสืออุดมธรรมฯ เล่มเดียวนี้ กุหลาบ สายประดิษฐ์ ได้เลือกที่จะอธิบายเน้นหนักไปที่แก่นแท้ หลักการสำคัญของพุทธศาสนา ซึ่งเป็นสาระที่ชาวพุทธทุกคนพึงศึกษา รู้ และเข้าใจ

หนังสือที่รวมบทความ คัดสรรทั้งที่เป็นบทความที่ตีพิมพ์เผยแพร่แล้ว และบทความที่เขียนขึ้นใหม่ บทความหลายเรื่องเป็นการสร้างองค์ความรู้ใหม่เกี่ยวกับการศึกษาชีวิตและผลงานของ กุหลาบ สายประดิษฐ์ ที่ยังไม่เคยได้รับรู้กันมาก่อน

ผู้เขียนได้รวบรวมเรื่องราวของ 'พระยาพหลพลพยุหเสนา' ตั้งแต่กำเนิด - เครือญาติ, ที่มาของนามสกุลพระราชทาน, เรื่องนิมิตรประหลาดเมื่อครั้งเดินทางไปราชการที่ประเทศญี่ปุ่น, การเปลี่ยนแปลงการปกครอง 2475 ในฐานะหัวหน้าคณะราษฎร, การดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีแห่งระบอบประชาธิปไตย และ เชษฐบุรุษ เป็นต้น

"เอกราชในทัศนะของคณะราษฎร" นั้น มีความหมายกว้างกว่าการปักปันอาณาเขต หรือ สิทธิสภาพนอกอาณาเขต และในโลกทัศน์ของปรีดียังแสดงให้เห็นว่าผลประโยชน์จากเอกราชต้องเป็นประโยชน์ต่อราษฎรอันสอดรับกับงานเขียนสมัยนั้นที่มักจะสะกด "เอกราช" เป็น "เอกราษฎร์" อย่างมีนัยยะสำคัญ

ผู้เขียนได้เล่าถึงช่วงเวลาภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครองที่รัฐบาลคณะราษฎรได้ตระหนักถึงคุณประโยชน์และเพื่อพัฒนากิจการโทรศัพท์จึงได้ปรับเปลี่ยนทั้งระบบการใช้งานและสั่งซื้ออุปกรณ์ต่างๆ จากประเทศอังกฤษเพื่อเพิ่มจำนวนเลขหมายโทรศัพท์ให้มากขึ้นกว่าเดิม และการใช้งานให้ได้ดีกว่าเคย

เมื่อสงครามโลกครั้งที่ 2 ปิดฉากลง หน่วยงานที่ก่อตัวขึ้นทั้งหลายจึงถูกยุบไป จนเมื่อเกิดสงครามเย็นระหว่างอเมริกากับโซเวียตที่ทวีความรุนแรงเพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ ฟากฝั่งอเมริกาจึงได้จัดตั้ง "ซีไอเอ" ขึ้นมาอีกครั้ง โดยสมาชิกส่วนหนึ่งนั้นมาจากอดีตโอเอสเอส แต่วัตุประสงค์การจัดตั้งคราวนี้เปลี่ยนแปลงจากเดิมไปสิ้นเชิง โดยในครั้งนี้ได้มุ่งเน้นต่อต้าน “คอมมิวนิสต์” ให้ถึงที่สุด

คุณูปการสำคัญยิ่งของทรรศนะปรีดี พนมยงค์ เรื่องสงครามและสันติภาพ คือการส่งต่อความรู้สู่คนรุ่นใหม่ให้ฉุกคิดถึงความสำคัญของทุกชีวิตที่ไม่ควรจากไปเพราะสงครามอันเป็นผลประโยชน์ระหว่างประเทศมหาอำนาจ ที่มิใช่เพื่อประโยชน์ของประชาชน

รศ.ดร.อนุสรณ์ ธรรมใจ ชวนให้พิจารณาถึงสงครามที่เคยเกิดขึ้นในประวัติศาสตร์ ข้อขัดแย้งที่เกิดขึ้นในประเทศต่างๆ นำมาซึ่งภัยสงครามที่สร้างความสูญเสียต่อมวลมนุษยชาติ เพราะถึงที่สุดแล้ว "การมีสันติภาพถือเป็นสิ่งดีที่สุด"