วันที่ 23 มีนาคม 2567 ที่ผ่านมา รศ.ดร.อนุสรณ์ ธรรมใจ ได้ให้สัมภาษณ์รายการย้อนอดีตสู่อนาคต FM96.5 ประเด็นต่อเนื่องเกี่ยวกับการชี้แจงข้อเท็จจริงทางประวัติศาสตร์ที่เกิดขึ้นในช่วงเหตุการณ์ อภิวัฒน์สยาม 2475 จากสัปดาห์ที่ผ่านมา

กุหลาบ สายประดิษฐ์ ได้อธิบายมูลเหตุและแรงจูงใจในการปฏิวัติ พ.ศ. 2475 จากมุมมองของผู้ร่วมเหตุการณ์สำคัญในชุดบทความ "เบื้องหลังการปฏิวัติ" ซึ่งถือเป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่สำคัญ

ช่วงเวลาสำคัญในชีวิตของปลายในฐานะนักศึกษาต่างชาติที่ได้เรียนรู้และสัมผัสวัฒนธรรมจีนอย่างใกล้ชิด ซึ่งเป็นประสบการณ์ที่มีคุณค่ายิ่ง

ภายหลังการอภิวัฒน์สยาม พ.ศ. 2475 คณะราษฎรได้เดินทางไปยังพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เพื่อสังเกตการณ์ และรับความเห็นจากผู้ว่าราชการจังหวัดต่างๆ เพื่อนำเสนอเข้าที่ประชุมคณะรัฐมนตรี ในการดำเนินการด้านต่างๆ

ความสัมพันธ์พระยาพหลฯกับพระปกเกล้าฯ เริ่มด้วยความร่วมมือแต่กลายเป็นขัดแย้ง เนื่องจากพระองค์ทรงมีความกังวลต่อระบอบประชาธิปไตย มีข้อสงสัยบ่งชี้ว่าทรงรู้เห็นกบฏบวรเดช ก่อนเสด็จออกประเทศและสละราชสมบัติ สะท้อนความตึงเครียดจากการเปลี่ยนผ่านการปกครอง

ปรีดีพนมยงค์ทราบเรื่องร่าง พ.ร.บ. เทศบาล ในฐานะผู้ช่วยเลขานุการ แต่การพิจารณาล่าช้าด้วยความซับซ้อน ประสบปัญหาข้อขัดแย้งจากต่างประเทศ และไม่มีอำนาจกำหนดลำดับการพิจารณากฎหมายนี้

โครงการดุสิตธานีและร่างกฎหมายพระราชบัญญัติเทศบาล พ.ศ. 2473 เป็นความพยายามของชนชั้นนำในสมัยสมบูรณาญาสิทธิราชย์ แต่ยังไม่ใช่การปกครองท้องถิ่นแบบประชาธิปไตยเต็มรูปแบบ เนื่องจากยังคงเน้นการรวมศูนย์อำนาจ ไม่ได้กระจายอำนาจไปสู่ประชาชนอย่างแท้จริง

ปรีดี พนมยงค์ อธิบายความหมายของ "เรฟโวลูชัน" ตามแนวคิดของมาร์กซ์-เลนิน โดยอ้างอิงจากหนังสือ "ปัญหาเลนิน" ของสตาลิน ซึ่งระบุว่าหมายถึงการเปลี่ยนแปลงที่ก้าวหน้าและปลดปล่อยมนุษยชาติ

พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงมีส่วนสำคัญในการพระราชทานรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2475 โดยมิได้ทรงถูกบังคับ แต่ทรงเต็มพระทัยและมีส่วนร่วมในการยกร่าง รวมทั้งทรงซ้อมพิธีการด้วยพระองค์เอง ผู้แทนราษฎรชั่วคราวที่ร่วมพิจารณาประกอบด้วยเชื้อพระวงศ์และผู้มีบรรดาศักดิ์ แสดงถึงการยอมรับจากทุกฝ่าย

เมื่อเข้าเรียนที่มหาวิทยาลัย ปลายเกิดความเหงาคิดถึงพ่อแม่ ในช่วงปิดภาคฤดูร้อน ปลายได้เดินทางกลับบ้าน และได้ฟังเรื่องเล่าคนเวียดนามในการต่อสู่เพื่อเอกราชจากผู้เป็นพ่อ