มนุษย์ไม่ได้กินแกลบ ตอนที่ 45 : สุขอื่นนอกจากสันติสุขไม่มี

สถาบันปรีดี พนมยงค์ 27 April 2025

กุหลาบ สายประดิษฐ์ หรือศรีบูรพา

ลายมือต้นฉบับบทความของกุหลาบ สายประดิษฐ์

ในสัปดาห์ที่แล้ว ผู้เขียนได้เขียนถึงเรื่องความแตกต่างแห่งแบบชีวิตของยุโรปตวันตกและอเมริกา ซึ่งเห็นได้ชัดจากการที่ยุโรปตวันตกได้มองดูความตื่นกลัวของอเมริกาในพฤตติการณ์เกี่ยวกับคอมมิวนิสต์อย่างไม่เข้าใจและอย่างงุนงง ความตื่นกลัวและความยุ่งชิงขนาดที่นักการเมืองอเมริกาได้ก่อขึ้นนั้นเป็นสิ่งที่ชาวยุโรปตวันตกนึกไม่ออกว่า ช่างเป็นไปได้อย่างไร

ข่าวสดๆ ที่แสดงถึงความยุ่งชิงขนาดที่ยุโรปตวันตกต้องสั่นหัวด้วยความไม่เข้าใจ ได้มาถึงเมืองไทยเมื่อวันที่ ๑ เดือนนี้อีกรายหนึ่ง สำนักข่าวอเมริกันเอ.พี. ได้รายงานว่า เมื่อตื่น แอจสัน แถลง นโยบายของอเมริกาทางภาคตวันออกไกลในรัฐสภานั้น สมาชิกสภา ผู้แทนของพรรคเดโมแครตผู้หนึ่งได้กล่าวขึ้นว่า ทริกเวล เลขาธิการสหประชาชาตินั้นไม่ใช่คนอื่นไกลที่ไหนที่แท้ก็คือคอมมิวนิสต์ดีๆ นั่นเอง เราได้ทราบกันแล้วว่า ทริกเวลได้ใช้ความพากเพียรอันน่าสรรเสริญยิ่งที่จะกําจัดสงครามเย็นที่จะนําไปสู่สงครามยิงและสถาปนาความอุ่นอกอุ่นใจในสันติภาพให้บังเกิดแก่ชาวโลก จึงได้เดินทางไปพบประมุขของรัสเซีย ครั้นแล้วก็ได้เข้าเจรจากับมุขบุรุษของมหาอำนาจตวันตกทั้งสาม เพื่อหาทางผ่อนผันข้อขัดแย้งของทั้งฝ่าย รูปการณ์ก็ดูเหมือนว่าจะคลี่คลายไปในทางดี และทั่วโลกต่างก็คอยสดับผลงานของทริกเวลีด้วยความสนใจและปรารถนาที่จะให้บรรลุความสำเร็จ แต่ในวงของนักการเมืองอเมริกันนั้นมีบุคคลอยู่พวกหนึ่งที่จะไม่มีความสบายใจเลยถ้าจะมีการจัดการให้โลกนอนตาหลับลงได้ด้วยเหตุแห่งสันติภาพ ดังนั้นเมื่อปรากฏว่าเลขาธิการสหประชาชาติได้พยายามและความพยายามนั้นอาจประสบผลสำเร็จในข้อที่จะให้โลกนอนตาหลับได้ นักการเมืองแห่งพรรคเดโมแครตผู้หนึ่ง จืงได้ร้องกล่าวหาขึ้นมาในที่ประชุมรัฐสภาว่า ผู้ที่พยายามจะทำโลกให้เปนโลกแห่งสันติภาพนั้นเปนตัวคอมมิวนิสต์แท้ทีเดียว นักการเมืองอเมริกันผู้นั้นได้กล่าวหาว่าเลขาธิการสหประชาชาติ “เปนผู้ที่ดำเนินการอยู่หลังฉาก เพื่อที่จะให้ฝ่ายคอมมิวนิสต์จีนได้ที่นั่งในสหประชาชาติ” เขากล่าวว่า เขาออกจะรู้สึกว่า “ทริกเวลีพยายามจะนำประเทศคอมมิวนิสต์อีกประเทศหนึ่งเข้ามาในสหประชาชาติ เพื่อที่จะได้มีโอกาสเข้ามาก้าวก่ายในกิจการภายในประเทศของสหรัฐอเมริกา” และว่าทริกเวลีนั้นเปนคอมมิวนิสต์แท้ทีเดียว

แม้ว่ารัฐมนตรีต่างประเทศอเมริกาจะเปนผู้ที่แอนตี้โลกคอมมิวนิสต์อย่างแรงอยู่แล้ว และเปนอเมริกันอย่างสมบูรณ์อยู่แล้ว เมื่อได้ฟังคำกล่าวหา นักการเมืองผู้สังกัดพรรคเดียวกันต่อทริกเวลีเช่นนั้นก็ยังกลืนเข้าไปไม่ลง และจำต้องออกรับแทนทริกเวลีว่า ไม่มีใครเลยในรัฐบาลอเมริกาที่จะสงสัยเคลือบแคลงในความสัตย์สุจริตของเลขาธิการสหประชาชาติ อย่างไรก็ดี แอจชิสันเองก็ได้ถูกนักการเมืองแห่งพรรคคริปับลิคันผู้หนึ่งให้สมญาว่า “Red Dean” แห่งวอชิงตัน ซึ่งมีความหมายว่าเปนผู้ที่โน้มเอียงไปทางคอมมิวนิสต์

เราจึงเห็นได้ว่า ในวงนักการเมืองอเมริกันนั้นมีคนอยู่กลุ่มหนึ่งที่ต้องการจะปราบอีกฝ่ายหนึ่งอย่างเฉียบขาดลงไป และจะไม่ยอมผ่อนผันให้เลย แม้ถึงว่าหากดำเนินการเฉียบขาดมุ่งแต่ประโยชน์ของตนตะพัดไปดังนั้น จะเปนเหตุเท่ากับจุดไฟบรรลัยกัลป์ขึ้นในโลก เขาเหล่านั้นก็จะไม่พะวงเลยถ้าเพียงแต่ขีวิตและความมั่งคั่งสุขสมบูรณ์ของอเมริกาจะคงดำรงรุ่งโรจน์อยู่ต่อไป ในทางตรงกันข้าม ถ้าโลกจะมีสันติสุขได้ด้วยการผ่อนผันเข้าหากัน และในการนั้นอเมริกาจำเปนจะต้องสละผลประโยชน์และความพอใจออกแลกบ้าง นักการเมืองกลุ่มนั้นก็จะร้อนรนดังถูกน้ำร้อนลวกเลยทีเดียว

นักการเมืองอเมริกันกลุ่มนี้แหละ ที่คอยผลักดันนโยบายของอเมริกา ให้มุ่งไปในทางกระชากเอาโลกทั้งโลกมาทุ่มทิ้งลงไปในทะเลเพลิง เนื่องด้วยเอเชียในภูมิภาคเอเชียตวันออกเฉียงใต้ได้ตกอยู่ในกรงเล็บแห่งนโยบายของอเมริกาแล้ว จึงเปนการจำเปนที่ประชาชนในภูมิภาคที่จะต้องศึกษาความประพฤติและจิดต์ใจของนักการเมืองในอเมริกาไว้ เพื่อที่จะได้ทราบว่า เขาต้องการอะไร, เขากำลังคิดอย่างไร, ชาวเอเชียในภูมิภาคนี้จะได้และจะเสียอะไรจากการกระทำของเขา ซึ่งมีที่มุ่งหมายอยู่แต่ผลประโยชน์ของเขาเป็นใหญ่?

ประชาชนในยุโรปตวันตกได้เริ่มคิดแล้ว และก็ได้มองเห็นแล้วว่าการที่จะนำประเทศของเขาเข้าไปผูกพันอยู่กับอเมริกา ซึ่งกำลังคลั่งไคล้อยู่กับการอ้าขาผวาปีกออกพิทักษ์รักษาผลประโยชน์ของเขา และผลิตอาวุธอันมีพิษสงร้ายกาจเพื่อเตรียมทำสงครามกับรัสเซียนั้น, จะเปนการนำชีวิตของพวกเขาเข้าไปรับความวิบัติอันร้ายกาจ เพื่อประโยชน์ของคนอื่นแท้ๆ โดยที่ได้มีความเห็นแน่ชัดดังนั้น ประชาชนในยุโรปตวันตกจึงได้แสดงความคิดเขาให้ประจักษ์ออกมา และ เรียกร้องให้รัฐบาลนําไปปฏิบัติให้เป็นไปตามประสงค์ของเขา ซึ่งก็เป็น การแน่นอนว่ารัฐบาลในประเทศตวันตกเหล่านั้นจะไม่เมินเฉยต่อความคิดเห็นของประชาชนของเขาเป็นอันขาด

ในทางเอเชียก็เช่นเดียวกัน ทั้งรัฐบาลและประชาชนของหลายประเทศในภูมิภาคนี้ได้ตระหนักดีถึงความมุ่งหมายของอเมริกาว่ามีอยู่อย่างไร และการนําตนเข้าไปผูกพันกับอเมริกาจนถึงยอมตนเป็น เครื่องมือของอเมริกานั้น จะเป็นการเสื่อมเสียเกียรติภูมิ และนํา ประเทศเข้าเสียงกับความวิบัติอันร้ายกาจอย่างไร ประเทศในเอเชียนี้ ต่างก็ได้แถลงการวางตนไว้อย่างชัดแจ้งว่า ยินดีจะรับความช่วยเหลือจากอเมริกา แต่ก็ไม่ต้องการแสดงตนเป็นปรปักษ์ต่อมหาอํานาจอื่นใดและความช่วยเหลือนั้นก็จะต้องไม่ยื่นมาให้พร้อมด้วยเงื่อนไขว่า เขา จะต้องผูกพันตนเป็นฝ่ายกับผู้ให้ความช่วยเหลือ ถ้าความช่วยเหลือ ประกอบด้วยเงื่อนไขอันจะเป็นเหตุกระทบกระเทือนความเป็นอิสสระของเขาแล้ว เขาก็ไม่ยินดีรับ

นานาประเทศที่มิใช่คอมมิวนิสต์ในภูมิภาคนี้ มีอินเดีย, ปากีสถาน, ลังกา, พม่า และอินโดนีเซีย ได้แสดงท่าทีไว้ดังนี้ ๑. จะดํารงฐานะอัน อิสสระไว้อย่างเต็มที่ โดยจะไม่นําตนไปผูกพันเป็นฝ่ายกับฝ่ายหนึ่ง ฝ่ายใด ๒. มีความเห็นใจและปรารถนาอย่างยิ่งที่จะได้เห็นประชาชนในภูมิภาคนี้ได้หลุดพ้นจากภาวะของประเทศเมืองขึ้น และได้บรรลุฐานะอิสสรภาพทั่วหน้ากัน

อินเดียและพม่าได้แถลงท่าที่ ๒ ประการนี้อยู่เนืองๆ ในที่ ประชุมที่เมืองบาเกียวเมื่อเร็วๆ นี้ เมื่อได้มีการเสนอปัญหาทางการ เมืองขึ้นพิจารณากัน ซึ่งอาจกระทบต่อการวางตนไม่เป็นปฏิปักษ์ต่อ ฝ่ายใด, คณะผู้แทนอินเดีย, ปากีสถานและซีลอนก็ไม่ยอมผูกพันตนที่ จะพิจารณาปัญหาการเมืองอันเสนอขึ้นมานั้น

ในส่วนท่าทีอันแสดงความเห็นใจต่อการต่อสู้เพื่ออิสรภาพของประชาชนในภูมิภาคเอเชียนั้น เห็นได้จากการที่ไม่มีประเทศใดติดต่อ รับรองรัฐบาลหุ่นของฝรั่งเศสในอินโดจีนเลย ยิ่งกว่านั้นในอินโดนีเซีย พรรคกรรมกรและพรรคมุสลิม ได้เรียกร้องให้อินโดนีเซียสนับสนุนประชาชนเวียดนามที่กําลังต่อสู้เพื่อความหลุดพ้นจากอํานาจของ ฝรั่งเศส พรรคการเมืองทั้งสองได้เสนอญัตติเข้าสู่รัฐสภาให้พิจารณารับรองรัฐบาลโฮจิมินห์ซึ่งเป็นรัฐบาลของประชาชนเวียดนาม และ รัฐสภาอินโดนีเซียก็ได้ลงมติรับรองญัตติให้รับรองรัฐบาลโฮจิมินห์แล้ว (สยามนิกร ฉบับวันที่ 5)

เนื่องด้วยอเมริกากําลังวางแผนนโยบายเพ่งเล็งดําเนินการปฏิบัติอยู่ในภูมิภาคเอเชียอาคเณย์ขณะนี้ และเราได้เห็นแล้วว่า นักการ เมืองอเมริกันบางกลุ่มประสงค์จะดําเนินการรุนแรงอย่างไร จนถึง บุคคลผู้ปรารถนาอย่างยิ่งที่จะให้โลกได้มีสันติภาพอันมั่นคง เช่นเลขาธิการสหประชาชาติ ก็ได้ถูกหาว่าเป็นคอมมิวนิสต์ไปแล้ว ดังนั้นก็เป็นการจําเป็นที่ประชาชนไทยจะพึงเอาใจใส่ต่อความเคลื่อนไหวในการเดินนโยบายการเมืองของนานาประเทศ เพราะว่าการณ์เป็นไปเหล่านั้นย่อมเกี่ยวโยงมาถึงความเป็นความตายของประเทศไทยด้วย

“สุขอื่นนอกจากสันติสุขไม่มี” ประชาชนไทยควรจะได้มีบทบาท เข้าร่วมเชิดชูพุทธภาษิตข้อนี้

ที่มา : ไม่ทราบแหล่งพิมพ์ครั้งแรก
เวลา : 6 มิถุนายน พ.ศ.2493

หมายเหตุ:

กองบรรณาธิการสถาบันปรีดี พนมยงค์ ได้รับอนุญาตให้เผยแพร่ต้นฉบับจากคุณสุชาติ สวัสดิ์ศรี บรรณาธิการหนังสือมนุษย์ไม่ได้กินแกลบฯ และคุณปรีดา ข้าวบ่อ แห่งสำนักพิมพ์ชนนิยมแล้ว
อักขรและวิธีสะกดคงไว้ตามต้นฉบับ
โปรดดูเพิ่มเติม หมายเหตุบรรณาธิการได้ที่ สุชาติ สวัสดิ์ศรี บรรณาธิการ, เรื่อง “หลักฐานของการปกครองโดยผู้แทนราษฎร”, มนุษย์ไม่ได้กินแกลบ ข้อเขียนการเมืองของกุหลาบ สายประดิษฐ์ (กรุงเทพฯ: แอล.ที.เพลส, 2548), น. 445-449.
ตัวเน้นโดยผู้เขียน

บรรณานุกรม :

กุหลาบ สายประดิษฐ์, เรื่อง “หลักฐานของการปกครองโดยผู้แทนราษฎร”, มนุษย์ไม่ได้กินแกลบ ข้อเขียนการเมืองของกุหลาบ สายประดิษฐ์ (กรุงเทพฯ: แอล.ที.เพลส, 2548), น. 435-439.

บทความที่เกี่ยวข้อง :